-
شنبه, ۴ آذر ۱۳۹۶، ۰۹:۳۴ ب.ظ
-
۵۱۳۴
نمایش عروسکی
سایه ای برای کودکان و نوجوانان
در این درس سعی کرده ایم به صورت خلاصه آموزش نمایش عروسکی سایه ای را به شماآموزش دهیم . شما در این آموزش با هنر نمایش عروسکی سایه ای آشنا میشوید مهارتهای زیادی را در زمینه های مختلف هنری به بچه ها یاد میدهید و در پایان به صورت گروهی نمایشی که بچه ها تمرین کرده اند برای بقیه بچه ها اجرا میکنند این آموزش یکی از آموزشهای مهم در مدارس سراسر دنیا است که به خاطر نتایج مثبت و بسیار زیاد آن همواره مورد توجه مربیان و اولیا بوده و هست البته متاسفانه درایران به آن توجهی نشده است . شرح این درس در ادامه مطلب بخوانید ... علیرضا قالیجاری عضو خانواده تلگرام ما باشید من به شما کمک میکنم
در عالم هنر گستردگی زیادی می بینم ما 7 هنر داریم که هرکدام از آنها به شاخه های زیادی تقسیم میشوند یکسری از هنرها هستند که از نگاه عام اجرا کننده های آن هنر آدم بزرگها هستند (در مقابل بچه ها ) ولی این هنرها به واسطه ماهیتی که دارند قابلیت های اجرایی زیادی را میتوان برای آنها تعریف کرد یعنی وقتی شما از موسقی سخنی میشنوید در لحظه اول آهنگی از خواننده یا کنسرتی را در ذهن خود مجسم میکنید این در حالی است که همین موسیقی در اشل کوچکتر میتوان برای بچه ها تعریف کرد یعنی نوازنده و خواننده خود کودک باشد .ضمن اینکه اصطلاح هنر برای کودک را ما بارها شنیده ایم مثلا سینمای کودک یعنی ادم بزرگها برای بچه ها فیلم بسازند این در صورتی است که نفس سینما این قابلیت را دارد که اگر با آموزش صحیح همراه باشد خود کودک میتواند بای کودک فیلم بسازد .این هنرها چون از بطن وجودی انسان سرچشمه میگیرد لذا با سرشت کودکان همسو هستند و میتوان کودکان را وارد این دنیاها کرد و جهت رشد و تعالی شخصیت و خلاقیت کودک از آنها بهره گرفت .یکی از این هنر ها هنر نمایش است که ما در قالب نمایش خلاق در باره آن بحث کرده ایم (درس 118) اما در اینجا میخواهیم شما را با نمایش عروسکی سایه ای آشنا کنیم که به دلایل زیادی کودکان میتواند اجرا کننده آن باشند.
ابتدا درباره هنرنمایش عروسکی سایه ای و تاریخجه آن چند جمله بگویم و اینکه این هنر قدمت بسیار زیادی دارد شاید از همان زمانها که برق نبود و خانه ها با چراغهای نفت سوز روشن میشدند در آن زمانها بزرگترها با قرار دادن دست خود در جلوی منبع نور چراغ سایه دست خود را در اشکال و حیوانات مختلف بر روی دیوار می انداختن و بعضی ها به آن شب بازی میگفتند چون در شب انجام میشد و جنبه سرگرمی برای خانواده را داشت
البته قدمت این نوع نمایش به هزاران سال میرسد شاید از همان زمان مردم غار نشین که جلوی شعله های آتش می اییستادن و سایه خود را بر روی دیوار غارها نقاشی میکردند .
البته تا چند ین سال پیش این هنر در چادرنشین های نیز رایج بود و به آن سایه بازی یا جادوی خیال میگفتند در این نوع نمایش عروسکهایی از چرم می ساختند و در معرض نور آتش قرار میدادند و با سایه عروسکها نمایش اجرا میکردند .
اما الان این نوع نمایش به عنوان یکی از هنرهای مهم نمایشی بخصوص نمایش عروسکی در سراسر دنیای جایگاه والایی دارد این هنر به خاطر راحتی و سهولت در اجرای آن و امکانات ساده آن برای همه قابل اجرا ست
بعد از این مقدمه کوتاه در باره نمایش عروسکی سایه ای به سراغ اصل مطلب میرویم و آن هم یپوند این هنر با دنیای هنری کودکان است .معمولا این هنر را برای بزرگان تعریف میکنند ما با توجه به ویژگیهای خاص این نوع نمایش که در زیر به آنها اشاره میکنیم میخواهیم آموزش به کودکان را شروع کنیم تا بتوانیم شیوه نامه ای جدید و مدون برای این هنر تقدیم شما کنیم
ویٰژگیهای نمایش عروسکی سایه ای کودکان ( توجه داشته باشید باز تاکید میکنم که کودکان اجرا کننده هستند برای کودکان)
- قابلیت اجرای آسان و ساده برای کودکان
- در دسترس بودن امکانات اجرای نمایش
- ترکیبی از هنرهای مختلف برای کودکان
- ارتباط راحت کودکان با همدیگر (کودک برای کودک)
- حس همکاری و کار گروهی
با توجه با این ویژگیها حال میتوان گفت ما با نوعی از نمایش سرو کار داریم که برای هنر کودکان بسیار مفید است یعنی یک مربی با برنامه و کار آزموده میتواند در عین حالی که نمایش عروسکی را اجرا میکند توانایی کودکان را در دیگر زمینه های مختلف مثل نقاشی – کاردستی –فن بیان و...بالا برد ( در ادامه توضیح خواهیم داد که چگونه میتوان این کارا را انجام داد )
با توجه به اسم این نوع نمایش میتوانیم بگوییم که نمایش عروسکی سایه ای ترکیبی از نور عروسک و سایه است یعنی عروسکهایی که در معرض نور قرار دارند و سایه آنها روی دیوار یا پرده قرار میگیرند البته با گفتار موسیقی و...
حال از کجا شروع کنیم
مرحله اول
برای آشنایی بچه ها با بحث این نوع نمایش و نقش اصلی سایه در القا حس نمایش میتوانید داستان شب بازی را که دربالا به آن اشاره شد برای کودکان در قالب یک داستان بازگو کنید.و در ادامه با یک چراغ قوه و دست خود به کودکان آموزش دهید اشکال ساده و حیوانات ساده با ایجاد سایه با دست به کودکان آموزش دهید و از آنها بخواهید کار شما را به نوبت جلوی چراغ قوه انجام دهند .سپس از کودکان بخواهید در حال ساخت سایه از دست خود جمله ای را بگویند که انگار همان سایه در حال گفتن است
مرحله دوم
بعد دو تا از بچه ها با سایه دست خود روی دیوار کلاس بازی میکنند و در حین بازی با هم چند جمله هم بگویند این روند تمرین باعث میشود کودکان با ماهیت نمایش آشنا بشوند و درک کنند که این نور و عروسک است که باعث میشود سایه روی دیوار نقش ببندد و سپس یاد میگیرند که گفتار به سایه ها هوهیت بیشتری می بخشد
مرحله سوم
در این مرحله مطالبق تصویر یک چهار چوب مقوایی درست کنید و روی آن را با پارچه یا کاغذ کالک بپوشانید و نور چراغ قوه را به پشت ان قرا دهید طوری که نور با چهار چوب بیتابد حالا کودکان صفحه ای شبیه تلویزیون می بینند که با نور روشن شده و اگر شما دست یا چیزی را جلوی چراغ قوه قرار دهید سایه آن روی پرده خواهد افتاد .
در تکمیل این مرحله با مقوا یک شکل آدم را با مقوا بسازید (به رنگ مشکی ) و با چسباندن چوبی به پشت آن به عنوان دسته برای حرکت دادن آدمک مقوایی سعی کنید وارد بحث ساخت عروسکهای مختلف شوید
مرحله چهارم
در این مرحله از کودکان بخواهید هر کدام با مقوای یک شکل (آدم یا حیوان ) درست کنند و با رنگ مشکی آن را رنگ آمیزی کنند (رنگ مشکی به خاطر اینکه نور از آن رد نشود و بیشتر سایه آن دیده شود.
بعد از ساخت هر کدام از بچه ها عروسک مقوایی خودشان را با مداد یا تکه چوبی وصل کنند تا به عنوان دستگیره بتوانند عروسک را حرکت دهند . هرکدام از بچه ها به تنهایی و سپس دو نفره یا بیشتر این تمرین را انجام دهند و به آنها بگوید در حین اجرا چیزی بگویند مثلا شعری بخوانند جمله ای بگویند و در حال گفتن عروسک مقوایی خودش را حرکت دهند . به یاد داشته باشید اگر عروسکها به پارچه نزدیک و یا بچسبد ایرادی ندارد چون در آن سوی پرده کودکان فقط عروسک را به صورت مشکی یا همان سایه می بینند.
تلاش کنید در هر مرحله بازی کفتار و حزکت بچه ها با برنامه اجرا شود تا نتیجه کار مطلوب باشد .
مرحله پنجم
در این مرحله کم کم به سراغ اجرای نمایش با موضوع یا داستان ساده ای می رویم در این مرحله اندازه چهار چوب نمایش بزرگتر میشود تلاش کنید با چوب و محکم این چهار چوب ساخته شود و پارچه سفید پرده آن نصب شود ( به تصاویر دقت کنید )
در این مرحله طبق یک داستان ساده پیش بروید این داستان میتواند از داخل کتب درسی بچه ها باشد میتواند نکات بهداشتی و تربیتی باشد میتواند از شعر و موسیقی ها استفاده شود برای هرکدام از بچه ها نقشی در نظر بگیرید میتوانید هر نقش را به دو یا سه نفر بدهید سپس از هر کودکی عروسک نقش خودش را درست کند و مرحله به مرحله داستان را تمرین کنید تا جایی که نمایش کامل شود . تلاش کنید تمام اصول نمایش را انجام دهید تمرین گفتار و حرکات عروسکها . به بعضی از بچه ها مسئولیت های دیگری بدهید مثلا مسئول پخش صدا و یا تولید بعضی صداها مربوط به نمایش .به بعضی مسئوایت نور و نورپردازی را بدهید در بحث نور و نور پردازی توجه به امنیت ومهم است و شما میتوانید از نورهای رنگی هم استفاده کنید البته بسته به موضوع داستانتان و تلاش کنید تمرینات هماهنگی انجام شود
به دونفر از بچه ها بگوئید برای نمایش یک پوستر نقاشی بکشند و...
در پایان نمایش را برای بقیه کلاسها اجرا کنید و...
با توجه به خلاصه ای که ما برای آموزش این هنر تقدیم شما کردیم میتوانیم امیدوار باشیم شما با برنامه ای مدون و دقیق در طی چند ماه نمایش عروسکی سایه ای زیبایی تهیه کنید و کودکان در زمینه های مختلف مهارت های خود را بالا ببرند.
در خاتمه توجه شما را به نکات مهم این آموزش جلب میکنم
1- تقویت فن بیان
2- فراگیری و آموزش نقاشی و کاردستی برای ساخت عروسک ها
3- توجه به کار گروهی و هماهنگی دراجرا
4- بالا بردن مسئولیت پذیری کودکان
5- بالا بردت توان حسی و حرکتی کودکان
البته این کار را میتوان با افراد خانواده انجام داد یعنی اولیا برای کودک یا کودکان خود زمینه را فراهم کنند و با آموزش به آنها زمینهای هنری آنها را تقویت کنند .
در پایان ضمن آرزوی مفقیت برای شما از شما میخواهیم نظرات و پیشنهادات خود را با ما در میان بگذارید
