-
جمعه, ۱۹ آبان ۱۳۹۶، ۰۲:۴۴ ب.ظ
-
۷۲۴
نمایش خلاق و خلاقیت کودکان بخش اول
چند سالی است که موضوعی تحت عنوان نمایش خلاق
برای کودکان رایج شده البته نه به صورت جدی .در بعضی از مراکز و مدارس به صورت
پراکنده برای کودکان نمایش خلاق اجرا میشود ولی متاسفانه چون چهار چوب و برنامه ای
مدونی برای آن وجود ندارد و اگر هم مطلبی در دست باشد به صورت کلی بیان شده وباعث شده این موضوع به صورت بلاتکلیف
باقی مانده .نمایش خلاق فی نفسه با تمام زندگی کودک سروکار دارد از نوع گفتار و
راه رفتن تا روایط اجتماعی و توانایی های پنهان کودکان.... شرح درس در ادامه مطلب بخوانید علیرضا قالیجاری ..سخنی کوتاه با فرهیخته ای چون شما .شما با مطالعه این آموزشها به ما افتخاری داده اید میخواهیم با نظرات بخصوص نقد و پیشنهادات خودتون به ما بگوئید چگونه راه خدمت به شما را ادامه بدهیم منتظرنظرات شما هستیم... شما عضو خانواده تلگرام هنر کودکان باشید ما به شما کمک میکنیم
نگاهی به نمایش خلاق
در بررسی این موضوع ما در سه درس برای شما به سرح زیر مطالبی قرار خواهیم داد
1- نگاهی به نمایش خلاق و خصوصیات و شرایط لازم برای این هنر
2- نقاط ضعف و قوت و راهکارهای پیشنهادی
3- تمرینات مهم و برسی نتایج
مقدمه
چند سالی است که موضوعی تحت عنوان نمایش خلاق برای کودکان رایج شده البته نه به صورت جدی .در بعضی از مراکز و مدارس به صورت پراکنده برای کودکان نمایش خلاق اجرا میشود ولی متاسفانه چون چهار چوب و برنامه ای مدون برای آن وجود ندارد و اگر هم مطلبی در دست باشد به صورت کلی بیان شده وباعث شده این موضوع به صورت بلاتکلیف باقی مانده .نمایش خلاق فی نفسه با تمام زندگی کودک سروکار دارد از نوع گفتار و راه رفتن تا روایط اجتماعی و توانایی های پنهان کودکان در نمایش خلاق بازی دگر به مفهوم گذراندن وقت و سرگرمی نیست در ذات نمایش خلاق یک نوع بازی هدفمند تشکیل شده است . در نمایش خلاق کودک خود رادر فضایی جدید و خلاق می بیند که معمولا در شرایط عادی زندگی همچین فضای وجود ندارد یا بسیار کم رنگ است . در نمایش خلاق کودک قرار است عادت ها رفتارها حرکات و گفتارهایی که ما میدانیم مناسب کودک نیست اصلاح شود . بعضی از کودکان در راه رفتن و نشستن دچار مشکل هستند و یا اینکه نوع حرف زدن و بیان بعضی از حروف و کلمات برایشان سخت و مشکل هست و یا اینکه بعضی عادت های خاض رادارند مثلا تیک های عصبی استفاده از دست در دهان و دماغ و...که ما میخواهیم با بهرگیری از نمایش خلق به این مهم دست پیدا کنیم منیز روابط اجتماعی کودکان با هم سن های و دیگران
در نمایش خلاق بخصوص برای کلاس اول دبستان ما با متن و داستان سرو کار نداریم بلکه از حرکات و گفتار بداهه به موضوع میرسیم در ادامه به روش کار خواهیم پرداخت .
ما در اینجا قصد داریم نگاهی به نمایش خلاق داشته باشیم و بعضی از جنبه های این نوع نمایش را برای شما بیان کنیم
در تعریف نمایش خلاق باید بگوئیم که تعاریف زیادی وجود دارد که بعضی ها به جنبه های بازی آن توجه دارند و بعضی به حرکات و تخیلات کودکان از این رو میتوان گفت نمایش خلاق یعنی ایجاد فضای شاداب بر پایه حرکات و توجه به گفتار در قالب بیان یک موضوع برای کودکان در جهت رفع بعضی مشکلات کودکان ویا بالا بردن توانایی های کودکان . در ادامه این تعریف توضیح داده خواهد شد
در نمایش خلاق کودکان سه اصل را باید مد نظر قرار داد اول توجه به حرکات دوم بیان و سوم شخصیت سازی و چهارم تخیل(خلاقیت )
در بخش حرکات
پانتومیم (حرکت وبیان موضوعی بدون کلام )نقش مهمی دارد دراین نوع از حرکات کودک از تخیل و بدن خود استفاده میکند تا موضوع را به مخاطب برساند .
حرکات ریتمیک : در این نوع از بخش حرکات کودک تلاش دارد به یک نوع هماهنگی بین دست و پا و سر برسد که یک نوع ریتم خاصی را تداعی کند در این قسمت برای کمک به ریتم از صدا هم استفاده میشود
در بخش گفتار یا بیان
بداهه سازی و یا بهتر بگوئیم بداهه گویی یعنی کودک بدون دشتن متن از قدرت تخیل و حافظه خود استفاده میکند تا موضوعی را بیان کند . با کمک لغات بالا ببرد که در این زمینه تمرینات بسیار زیادی وجود دارد که معروف ترین آن بازی ای است که هر کودک یک کلمه میگوید و کودک بعدی بایستی همان کلمه را بگوید و خود نیز یکی به ان اضافه کند تا جایی که یک جمله ساخته شود .
شخصیت سازی
کوکان میتواند خود را بجای اشیا و آدمهای مختلف و حیوانات تصور کند و رفتار و حرکات آنها را شبیه سازی کند در شخصیت سازی توجه کودک به خصوصیات هر آدم و حیوان و... بالا میرود کودک یاد میگیرد هر موجودی دارای یک سری رفتار و گفتار خاص خودش است که معرف شخصیت اوست پس کودک با شناخت از این خصوصیات به طراحی شخصیت سازی از آن موجود اقدام میکند . مثلا حرکات یک پیرمرد با یک آدم آهنی و یک خرگوش را فرامیگیرد او آرام آرام خصوصیات گفتار آنها را متناسب به هر شخصیت اجرا میکند
و خلاقیت دیگر موضوع نمایش خلاق که بایستی بگوئیم در نمایش خلاق همانطور که از اسم آن پیداست کودک از خلاقیت خود به حرکت گفتار و نمایش میرسد و خلاقیت نقش مهمی در نمایش خلاق دارد
در نمایش خلاق بایستی هدف و نتیجه کار معلوم باشد اینکه ما تعدادی از کودکان را جمع کنیم و بخواهیم برای ما حرکاتی و یا گفتاری را بگویند مطمنا نمایش خلاق نخواهد بود نمایش خلاق بر پایه اصول و برنامه ای هدفمند بنا شده است .در باره نقش خلاقیت بایستی بگوئیم کودک بار بهرگیری از خلاقیت ذاتی خود دست به ابداع در کلام حرکات و... میزند و میخواهد با خلاقیت خود موضوع را بهتر و زیبا تر به مخاطب برساند
و در پایان توجه به هماهنگی یعنی اینکه کودک بتواند بین گفتار و حرکات خود هماهنگی به جود بیاورد مرحله نهایی است .توجه داشته باشید ما نمی خواهیم بازیگر تربیت کنیم و نام نمایش خلاق به مفهوم عام آن یعنی به معرض دید قرار دادن است نه به معنی نمایش یا همان تاتر .
در نمایش خلاق دکور و لباس نمایش لازم و ضروری نیست در واقع در این نوع نمایش توجه به کودکان به توانایی های خود مورد نظر است در کانون پرورش فکری کودکان اصطلاحی رایج بود به نام فعالیت کانونی که پایه و اصول آن این بود که ما با بهرگیری از امکاناتی که در دست دارید بتوانیم به هدفمان برسیم مثلا در همین نمایش خلاق مربی کانون پرورش اگر میخواست برای درک بیشتر کودک و قراردادن کودک در فضا نمایش خلاق کوهی را داشته باشد با استفاده از یکی از صندلی های کلاس و ایستادن کودک روی آن تداعی کوه را به تماشاچیان میرساند .در نمایش خلاق یک کودک میتواند بزرگترین موجود جهان باشد میتواند نقش یک پروانه را ایفا کند در نمایش خلاق امکانات حرف نمیزنند این کودک و خلاقیت اوست که حرف اول و آخر را میزند در این هنر مربی بایستی دانش بالایی از هنر نمایش فن بیان و...داشته باشد در نمایش خلاق مربی باید خلاق ترین فرد حاضر در کلاس نمایش باشد اوست که همه را هدایت میکند .
سالها پیش در تلویزیون جناب استاد هادی مرزبان برنامه ای که اصول نمایش خلاق را بیان میکرد داشت بنام ما میتوانیم در این برنامه تعدادی جوان با بهرگیری از گفتار حرکات و ... در طی مراحلی به نمایش مورد نظر میرسیدند.
بعدها من در مدرسه ای این کار را به صورت جدی انجام دادم که نوع کار خودم را برای شما شرح میدهم
من با استفاده از بازی در محیط مناسب( که لازم است بگویم محیط برای اجرای نمایش خلاق مهم می باشد ) کودکان رادرصورت دایره ای قرار میدادم و از آنها میخواستم دور یک دایره بچرخند فاصله ی خود با نفر جلویی را حفظ کنند هر جا می گفتم بایستند اگر کلمه ای خاص را بگوبم مثل مجسمه باشند با تمرین حرکت دست سر و .. همه را تمرین میکردم بعد در مراحل بعدی به حرکات کلمات اضافه میکردم مثلا هر کس را با یک نامی صدا میزدم و از آنها میخواست با شنیدن کار خاصی را انجام دهند در همین تمرین حالات مختلف شخصیت ها را اجرا میکردند با اشاره من پیرمرد میشدند با اشاره من یک نوع حیوان میشدند و...
این تمرینات بسیار زیاد بودند تاجایی که کودک کلاس اولی بعد از 5 ماه به راحتی میتوانست نمایش خلاق در حضور اولیا انجام دهد .در این نمایش خلاق لکنت زبان 2کودک به صورت کامل برطرف شد خجالتی و کم رویی 10 کودک از بین رفت چند کودک به عنوان سخنران جلسات اولیا معرفی شدند و از خیلی از عادت های بد کودکان جلوگیری شد . درادامه این بحث در جلسات آینده به ادامه کلاس نمایش خلاق خودم اشاره میکنم
در بخش دوم ما به راهکارها و نقاط ضعف و قوت این هنر می پردازیم درس ۱۱۸ و در بخش سوم تعدادی ازتمرینات مهم را بازگو میکنیم و
با نظرات خود ما را یاری کنید